Chiharu Shiota’nın İstanbul Modern’deki, “Dünyalar Arasında,” (Between Worlds) Sergisi Notlarım
Chiharu Shiota, Japonya’nın Osaka şehrinde 1972’de doğmuş bir performans ve enstalasyon sanatçısı olup, 1996’dan beri Almanya, Berlin’de yaşamakta ve çalışmaktadır.
1992’den 1996’ya kadar Kyoto’daki Seika Üniversitesinde, 1993-93 yıllarında Avustralya Ulusal Üniversitesi Canberra Sanat Okulu’nda, 1997’den 1999’a kadar Braunschweig Sanat Üniversitesinde ve 1999’dan 2003’e kadar da Berlin Sanat Üniversitesinde eğitimler görmüştür.
Göz kamaştırıcı, karmaşık iplik ağlarından oluşan imza enstalasyonları, sanatçının 2000’lerde şöhrete kavuşmasını sağlamış ve dünya çapında sergiler açmıştır.
Shiota’nın çalışmaları, hafıza, kimlik, kaybolma ve hatırlama gibi temaları ele alan,
kırmızı, siyah ve beyaz iplikleri kullanarak güçlü görsel ifadeler oluşturan büyük çaplı ağ enstalasyonları formatındadır.
Her kurulumda, Shiota ve ekibinin, enstalasyonları tamamlamak için çok uzun süreler ve büyük emekler harcamakta oldukları bilinmektedir.
Sanatçı, enstalasyonunda yer verdiği çaprazlama iplikleri, birbirine dolanan, kesilen, gevşeyen veya gerilimle yüklenen insan ilişkileri olarak görmektedir.
Özellikle kırmızı iplik, hayat ve kan gibi unsurları simgelerken; siyah iplik ölüm, boşluk ve kayıp temalarını yansıtmaktadır. Bu iki renk arasındaki ilişki, Shiota’nın eserlerinde yaşam ve ölüm arasındaki dengeyi vurgularken, beyaz iplik ise daha çok umut, hafiflik ve saflık gibi kavramlara işaret etmektedir.
Chiharu Shiota, eserlerinde insan varoluşunun kırılganlığını ve geçiciliğini anlatmayı amaçlamaktadır.
Çalışmalarını bir anlamda zihinsel bir harita olarak kullanmakta olup, bu haritalar, bireylerin geçmişleri ve anılarıyla kurduğu bağları görünür kılmaktadır.
Shiota’ya göre iplikler, fiziksel bağlantının ötesinde, insanın görünmez bağlarını ve içsel yolculuklarını simgelemektedir.
Chiharu Shiota’nın çalışmaları, Japonya’nın yanı sıra Avrupa ve Amerika’da geniş bir izleyici kitlesi tarafından beğeniyle takip edilmektedir.
Shiota, kendini sürekli yenileyerek eserlerinde izleyiciyi içine çeken etkileyici bir atmosfer yaratmıştır.
Çalışmaları, çağdaş sanat dünyasında özgün bir yer edinmiş olup, izleyiciyi insan varoluşunun derinliklerinde bir yolculuğa çıkartmaktadır.
Sanatçının eserleri, hem kişisel hem de kolektif hafızaya dair güçlü semboller sunarak izleyicilere içsel bir keşif imkânı tanımaktadır.
Chiharu Shiota’nın en son sergisi “Dünyalar Arasında” (Between Worlds), 6 Eylül 2024’te İstanbul Modern’de açılmıştır ve 20 Nisan 2025’e kadar da ziyaret edilebilecektir.
Yukarıda da ifade ettiğimiz üzere, söz konusu sergi, sanatçının hafıza, varoluş ve insan deneyimi gibi temaları işleyen, geniş ölçekli yerleştirmelerini içermektedir…
Serginin başlıca eseri, büyük ölçekli iplik ağlarından oluşturulan bir enstalasyondur ve bireysel ve de kolektif hafızayı keşfetme fırsatı sunmayı amaçlamaktadır…
Ayakkabı, anahtar, yatak, sandalye ve elbise gibi sıradan nesneleri toplayarak ve bunları iplikten oluşturduğu devasa yapılarla sararak, hafıza ve bilinç kavramlarını yeniden tanımlamayı amaçlamıştır.
“Dünyalar Arasında” başlıklı sergi Japan Foundation ortaklığı, Japonya Büyükelçiliği ile Japonya İstanbul Başkonsolosluğu iş birliği ve Arnica’nın desteğiyle, İstanbul Modern için özel olarak üretilmiş ve oluşturulmuştur.
İstanbul Modern’in Şef Küratörü Öykü Özsoy Sağnak ve Asistan Küratör Yazın Öztürk tarafından hazırlanan sergi, sanatçının performans, video, yerleştirme ve resim gibi çeşitli ifade biçimlerinde sıklıkla kullandığı hafıza, varoluş, göç, yolculuk ve insan deneyimi gibi konuları ele almaktadır.
Shiota, sergiye de adını veren “Dünyalar Arasında” başlıklı büyük ölçekli yerleştirmesini, Asya ve Avrupa’nın kesiştiği coğrafi bölgede bulunan İstanbul’un konumundan yola çıkarak tasarlamış ve üretmiştir.
Shiota’nın kırmızı iplikleri kullanarak yarattığı gizemli ve çarpıcı evren, sadece görsel olarak son derece etkileyici bir mekân sunmakla kalmayıp, insanın iç dünyasının labirentlerini keşfetmesi için bir davet niteliği taşıdığı, özellikle vurgulanmakta ve belirtilmektedir…
Zaten sergiyi gezerken, bu daveti fazlasıyla hissetmektesiniz…
Gezmenizi önemle ve özellikle öneririm…
Sağlıcakla, sevgiyle ve hoşça kalın…
Yalçın Alganer
